Rodzaje mostów

Ze względu na rodzaj drogi prowadzonej po moście dzielone są one następująco:

• drogowe – przez most prowadzony jest ruch komunikacji samochodowej
• kolejowe – przez most prowadzona jest trasa kolejowa
• wodne (akwedukty) - przez most prowadzony jest kanał wodny, bądź prowadzony jest grawitacyjnie strumień wody
• kładki piesze – dla ruchu pieszego

Mosty mogą być wykonane z różnych materiałów konstrukcyjnych; ze względu na rodzaj tworzywa dzieli się następująco:

• kamienne
• drewniane
• stalowe (przedtem także żeliwne i żelazne)
• żelbetowe
• Można spotkać rozwiązania, w których podpory wykonane są z innego tworzywa niż przęsła, np. stalowe przęsła na filarach z cegły (most stalowo-ceglany).
  

Podstawowymi elementami konstrukcji mostu są filary, na których za pośrednictwem
łożysk mostowych opierają się przęsła. Skrajne podpory noszą nazwę przyczółków.
Filary znajdujące się w wodzie są chronione przed naporem kry przez izbice.

Pierwszym na świecie mostem z materiałów innych niż drewno i kamień był most wykonany w 1779 z elementów z lanego żeliwa, otwarty do eksploatacji 1 stycznia 1781 roku w Ironbridge w Shropshire w Anglii. Skonstruowany on został tak samo, jak do tamtych czasów budowano mosty drewniane: elementy mostu łączono ze sobą na wpusty i kliny, nie używając żadnych później powszechnie w takich konstrukcjach stosowanych elementów, jak śruby i nity. Szczeliny uszczelniano blachą ołowianą. Ruch drogowy na tym moście wstrzymano dopiero w roku 1931 i to wcale nie dlatego, że żeliwo w nim popękałoby lub skorodowało, a dlatego, że skarpy wąwozu - doliny rzeki Severn, nad którą został przeprowadzony - ulegały systematycznemu osuwaniu się i zbliżały się do siebie na tyle, że most poważnie odkształcił się. Mimo to stoi bez żadnych uszkodzeń do dziś.

Z uwagi na przyjęte rozwiązanie konstrukcyjne mosty dzielimy na jedno- lub wieloprzęsłowe. W zależności od samej konstrukcji przęsła mogą to być rozwiązania płytowe lub belkowe, z belek prostych lub łukowych, oraz kratowe.

Z uwagi na sposób podparcia przęsła mosty dzielone są na:

• wspornikowe
• wolnopodparte
• wiszące
• wantowe, o przęsłach stałych lub ruchowych (mosty zwodzone, obrotowe, uchylne i przetaczane).
  
  Most podwieszony (most wantowy) - to most o płycie przęsła zawieszonej na cięgnach mocowanych na wieżach zwanymi również pylonami. Przykładem takiego mostu jest największy i najdłuższy most w Polsce - Most Solidarności w Płocku przez Wisłę.

Most wiszący - płyta przęsła zawieszona jest na cięgnach (kablach) mocowanych na podporach, lub na wieżach zwanych podobnie jak w moście wantowym pylonami. Przykładem mostu wiszącego jest:

• najstarszy most wiszący na świecie w Pensylwanii z 1801 r.
  
• najstarszy most wiszący w Polsce, zbudowany w 1827 r. w miejscowości Ozimek w województwie opolskim


• Most Grunwaldzki we Wrocławiu MMost wiszący przez rzekę Odrę o konstrukcji stalowej, elementy nośne wsparte są na pylonach murowanych z cegły i oblicowanych granitem, o wysokości około 20 m.
  
  Zbudowany w latach 1908-1910 most powstał w ramach budowy nowej trasy (obecnego pl. Grunwaldzkiego) stanowiącej diagonalne połączenie między centrum miasta a projektowanymi osiedlami na północnym wschodzie. Początkowo nazywany był mostem Cesarskim (Kaiserbrücke), później mostem Wolności (Freiheitsbrücke). Projektantem architektury mostu był miejski radca budowlany Richard Plüddemann, wykonawcą firma Beuchelt u. Co. z Zielonej Góry. Most otwarto 10 października 1910 w obecności cesarza Wilhelma II.
  
  Przez most przebiega droga krajowa nr 8 i linie tramwajowe, używające wbudowanego w jezdnię torowiska. Przy okazji ostatniego remontu mostu (2005) poszerzono nieco jezdnie zwężając przy tym chodniki.
  
  
• Golden Gate w San Francisco 1937

Najdłuższe mosty wiszące w Europie to:

• most nad Wielkim Bełtem (Storebælts Broen) w Danii z 1998 roku łączący wyspy Zelandia i Fionia (rozpiętość części wiszącej 2700m, w tym pomiędzy pylonami 1624m), który jest trzecim co do długości mostem wiszącym na świecie, oraz most 25 Kwietnia (Ponte 25 de Abril) w Lizbonie z 1966 roku (rozpiętość części wiszącej 2.280m).





• najdłuższym morskim mostem świata jest most nad Zatoką Hangzhou w Chinach. Ma on 36 km długości.



• most Akashi-kaikyo z 1993 r. o największej rozpiętości przęseł (długości 1990 m) w Japonii.




• Jednym z najbardziej znanych mostów wiszących był Tacoma Narrows, liczący 840m, który zawalił się 7 listopada 1940 roku pod wpływem wiatru, którego podmuchy wywołały drgania rezonansowe o amplitudzie kilku metrów i doprowadziły do zniszczenia konstrukcji.
  

Most obrotowy - najciekawszymi przykładami są:

• most drogowy w Giżycku z 1889 lub wąskotorowy most w Rybinie na szlaku Żuławskiej Kolei Dojazdowej - oba o przęsłach obracanych ręcznie (przez jednego człowieka) w poziomie.
• W Szczecinie nad Regalicą znajduje się jedyny w Polsce czynny kolejowy most zwodzony.
  

Najstarsze (i czasem spotykane do dnia dzisiejszego) rozwiązania mostów to

• mosty wiszące zbudowane z lian, lin z ewentualnym wypełnieniem kłodami. Dużym osiągnięciem inżynierskim była zbudowana w V w. p.n.e. przeprawa pontonowa przez Bosfor (zbudowana na polecenie Dariusza I). Największy rozwój budownictwa mostowego miał miejsce w okresie cesarstwa rzymskiego.

Do ważniejszych przykładów konstrukcji z tego czasu należy :

Most Trajana nad rzeką Dunaj z 104 r. W okresie średniowiecza nie powstawały zbyt ciekawe przykłady tego typu rozwiązań. Wyjątkiem jest Most Karola postawiony w Pradze w 1357. Dopiero w XVIII w. powstały kolejne ciekawe rozwiązania inżynierskie. Należy do nich pierwszy na świecie most żeliwny z 1779 r. nad rzeką Severn w Anglii, w 1874 r. w USA zbudowano pierwszy duży most stalowy, a w 1875 r. we Francji został zbudowany pierwszy most żelbetowy.